Dat goed onderzoek naar brand van levensbelang is, blijkt uit de zaak Cameron Todd Willingham. In 1992 werd deze man in de Verenigde Staten veroordeeld voor brandstichting in zijn eigen woning, waarbij zijn drie dochters om het leven kwamen. In 2004 werd hij hiervoor ter dood gebracht met behulp van een dodelijke injectie. Na zijn terechtstelling werd vastgesteld dat de conclusies van het onderzoek niet op feiten maar op aannames gebaseerd waren, en dat deze man mogelijk onterecht veroordeeld was.
Door: Efectis
In de Verenigde Staten hebben diverse rechtszaken ertoe geleid dat onderzoekers van brand hun conclusies op wetenschappelijke feiten moeten staven en wetenschappelijk moeten onderbouwen. Deze wetenschappelijke methode is vastgelegd in de NFPA921. Daarbij wordt de NFPA1033 gehanteerd. Hierin is vastgelegd welke eisen worden gesteld aan een onderzoeker van brand.
Door het volgen van de in de NFPA921 beschreven wetenschappelijke methode wordt een onderzoeker gedwongen niet uit te gaan van aannames, maar eerst alle informatie te analyseren en de hypotheses die daaruit voortkomen te testen. Hiermee wordt voorkomen dat bewijs gezocht wordt bij een vermoedelijke oorzaak. De onderzoeker wordt juist gedwongen te zoeken naar bewijs waaruit blijkt dat de hypothese niet klopt. Dit kan leiden tot de conclusie dat de oorzaak van de brand niet meer kan worden vastgesteld.
Een voorbeeld: als er geen bewijs gevonden kan worden voor een technische oorzaak, betekent dit niet automatisch dat er sprake is geweest van brandstichting. Eerst moet worden nagegaan of er sprake kan zijn geweest van brandstichting en als dat niet kan worden vastgesteld, dan moet vastgesteld worden dat de oorzaak van de brand onbekend is. In ons land wordt door veel verschillende partijen onderzoek naar brand uitgevoerd. Zo onderzoekt de politie branden om vast te kunnen stellen of er sprake is van een strafbaar feit, terwijl de brandweer onderzoekt om van een brand te kunnen leren.
De verzekeringsmaatschappijen onderzoeken branden juist om te bepalen of een verzekerde recht heeft op schadevergoeding en dan zijn er ook nog de contra-onderzoekers. Deze laatste staan de verzekerde bij na een brand. Al deze partijen willen weten hoe de brand is ontstaan, allemaal voeren ze onderzoek uit, maar allemaal vanuit een andere invalshoek en met een ander doel. Het is in Nederland namelijk niet geregeld hoe onderzoek naar de oorzaak van brand moet worden uitgevoerd.
Iedereen mag zich onderzoeker noemen en iedereen mag dat onderzoek op zijn of haar manier uitvoeren! De gevolgen van een onderzoek naar brand kunnen groot zijn. Denk bijvoorbeeld aan een langdurige gevangenisstraf of het wel of niet vergoeden van de schade. Dit laatste met als mogelijk gevolg een levenslange straf of een faillissement van een bedrijf.
Efectis is van mening dat de kwaliteit van onderzoek naar brand van groot belang is en voert daarom al enige jaren zijn onderzoeken volgens de NFPA921-methode uit. Eén van de medewerkers is zelfs via de International Association of Arson Investigators (IAAI) gecertificeerd als Certified Fire Investigator (IAAI-CFI). Naast Efectis is er slecht één ander bureau in Nederland dat ook beschikt over een dergelijke certificering, de Overtoom Brand Expertise Groep. Momenteel onderzoeken deze twee bedrijven hoe ze op dit gebied kunnen samenwerken om een boost te kunnen geven aan de kwaliteit van het onderzoek naar brand in Nederland.
Dit artikel werd eerder gepubliceerd in Brandveilig.com Magazine 3/juni 2017
